Các vị trí trong bóng đá: Vai trò chiến lược của đội bóng

Nếu không phải là một người xem bóng đá quá thường xuyên, sẽ rất khó trong việc phân biệt các vị trí trong bóng đá. Bởi chúng rất đa dạng và có nhiều nhiệm vụ và vị trí thi đấu khác nhau. Đương nhiên chúng ta vẫn có thể phân biệt được giữa thủ môn, hậu vệ, tiền đạo… Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều vai trò khác trên sân bóng để tạo ra sự toàn diện của chiến lược bóng đá. Trong tất cả 11 cầu thủ trên sân, mỗi người sẽ nắm một nhiệm vụ và vai trò hoàn toàn khác nhau.

Lịch sử sự phát triển các vị trí trong bóng đá

Từ thuở khi bóng đá còn sơ khai, các vị trí trong bóng đá đã được phân biệt rõ ràng. Nhưng sự đa dạng vẫn chưa quá lớn vì ở thời điểm bấy giờ, nhu cầu để có thể chơi bóng đá chỉ là một trái bóng và một sân đất đơn giản.

Điều đó khiến cho các cầu thủ trên sân thi đấu một cách hỗn loạn và di chuyển không theo một thứ tự hay sự nhất quán nào. Bởi mục đích duy nhất chỉ là giành được trái bóng và đá vào khu vực được coi là khung thành của đối phương để được tính điểm.

Sau này khi Liên đoàn bóng đá Anh bắt đầu phát triển và soạn thảo luật bóng đá cơ bản đầu tiên, bóng đá mới dần được tiếp cận và chơi một cách nghiêm túc hơn. Cùng với sự phát triển và thống nhất vai trò cho một vị trí nhất định trong đội bóng.

Những vị trí đã xuất hiện từ đầu

Các vị trí trong bóng đá khi môn thể thao này mới được phát triển như thủ môn, hậu vệ và tiền đạo đã được biết đến và sử dụng từ rất lâu trong các trận đấu bóng đá. Chỉ là ở thời điểm đó chưa có những cái tên thi đấu chính thức dành cho chúng. Cũng như giới hạn và nhiệm vụ của từng vị trí này chưa được làm rõ.

Thủ môn trước khi chưa có tên gọi chính thức thì chỉ là một vị trí ám chỉ người giữ khung thành và không cho đối phương đá phóng vào khu vực tính điểm của đội hình. Cầu thủ mang vai trò phòng thủ và cản đối thủ đá bóng hoặc đi bóng chính là tiền thân của hậu vệ. Còn tiền đạo thuở sơ khai chính là những người chịu trách nhiệm đá bóng vào khung thành của đối phương.

Tất cả các vị trí trong bóng đá đầy đủ nhất

Qua thời gian hàng trăm năm phát triển, bóng đá đã thay đổi và thêm vào vô số những bộ luật và quy tắc khác nhau. Bao gồm cả những quy tắc về cầu thủ thi đấu trên sân cỏ. Các vị trí trong bóng đá cũng được cải thiện lối chơi và ra đời để nhằm tăng tính đa dạng và sự cạnh tranh hấp dẫn của môn thể thao vua.

Dựa trên luật chơi bóng đá hiện đại được Liên đoàn bóng đá thế giới FIFA ban hành. Đây là danh sách toàn bộ một đội hình các vị trí trong bóng đá tiêu chuẩn. Bao gồm tên gọi và vai trò của từng vị trí trong một trận đấu bóng đá chuyên nghiệp.

Thủ môn – Những người gác đền

Thủ môn là cầu thủ trấn giữ khung thành của một đội bóng, vì thế họ là người chơi đứng thấp nhất trong đội hình trên sân thi đấu. Thủ môn là người duy nhất có thể sử dụng tay để chơi bóng trong cả trận đấu. Nhiệm vụ chính của họ là bảo vệ khung thành khỏi mọi tình huống tấn công của cầu thủ đối phương.

Một thủ môn xuất sắc sẽ là người có thể cản phá được những pha dứt điểm hiểm hóc và mạnh mẽ của đối thủ. Phản xạ nhanh nhạy và đánh hơi được tình huống nguy hiểm là điều cốt yếu nhất một thủ môn cần phải có. Đồng thời cũng cần đến khả năng tạo hình huống phản công khi phát bóng cho đồng đội.

Ngoài ra thủ môn đứng sau toàn bộ các cầu thủ khác trên sân nên có thể quan sát họ di chuyển và thi đấu như thế nào. Từ đó có thể đóng góp chiến thuật và kêu gọi các cầu thủ thi đấu trong từng tình huống đặc thù. Đó là lý do vì sao thủ môn là vị trí trở thành đội trưởng nhiều nhất trong các vị trí trong bóng đá.

>> Xem thêm: RB là gì trong bóng đá: Cách phòng ngự tuyệt đối ở cánh phải

Hậu vệ – Phòng tuyến vững chắc đầu tiên

Hậu vệ là vị trí chơi ở ngay trên thủ môn và thấp hơn hàng tiền vệ của đội bóng. Nhiệm vụ chung của mọi hậu vệ là hỗ trợ thủ môn phòng ngự khung thành và cung cấp bóng cho hàng tiền vệ để tấn công. Đồng thời ngăn cản tiền đạo đối phương dâng cao phần sân nhà của mình để tìm cách ghi bàn.

Hậu vệ thường chơi thấp và đa số chỉ tập trung ở phần sân nhà và cao nhất là khu vực giữa sân. Hậu vệ hiếm khi dâng cao để tấn công khung thành đối phương trừ trường hợp họ có khả năng công thủ toàn diện hoặc đội bóng được hưởng một tình huống phạt góc. Đây là một trong các vị trí trong bóng đá sơ khai nhất.

Trên sân cỏ, hậu vệ còn có các biến thể vị trí thi đấu để phù hợp với chiến thuật như sau:

Trung vệ: Là hậu vệ chơi ở vị trí trung tâm của đội bóng tại hàng thủ. Với nhiệm vụ kèm chặt đối phương đang tấn công ở khu vực giữa sân.
Hậu vệ quét: Là một trung vệ chơi ở vị trí thấp nhất cả đội và cao hơn thủ mổn. Hậu vệ quét phải đảm bảo rằng mình sẽ chặn đứng được đường bóng của đối thủ vì đây là lá chắn cuối cùng của đội bóng.
Hậu vệ cánh: Hậu vệ cánh phòng thủ ở các khu vực cánh trên sân bao gồm cánh trái và cánh phải. Do đó nhiệm vụ của hậu vệ cánh trái và hậu vệ cánh phải sẽ là giống nhau.
Hậu vệ biên: Triển khai phòng thủ và tấn công cùng lúc ở khu vực biên của hai bên sân.

Tiền vệ – Trung tâm của cả đội

Vị trí của tiền vệ khi thi đấu trên sân bóng sẽ là cao hơn hàng hậu vệ và thấp hơn hàng tiền đạo. Trong các vị trí trong bóng đá, tiền vệ là đa năng nhất khi có thể đảm đương nhiều trách nhiệm khác nhau từ phòng thủ, tấn công cho đến kiến tạo và ghi bàn. Tiền vệ cũng được phân hóa thành nhiều biến thể khác nhau để phù hợp với chiến thuật của từng huấn luyện viên và từng đội bóng.

Tiền vệ trung tâm: Chơi ở vị trí giữa sân bóng, là trạm trung chuyển bóng từ hàng thủ lên hàng công và ngược lại tùy theo tình huống trận đấu. Khả năng chuyền bóng chính xác và tranh chấp tay đôi với đối phương và đặc trưng của tiền vệ trung tâm.
Tiền vệ phòng ngự: Là tiền vệ chơi ở vị trí thấp nhất trên hàng tiền vệ khi thiên về việc phòng thủ và ngăn cản đối phương dẫn bóng lên cao. Bọc lót cho hàng hậu vệ và ngăn chặn các pha di chuyển từ biên vào trung lộ của đối thủ.
Tiền vệ tấn công: Vị trí chơi cao nhất của hàng tiền vệ, trực tiếp dâng cao để tấn công trong mọi thời điểm của trận đấu. Phối hợp để kiến tạo cho tiền đạo ghi bàn hoặc trực tiếp ghi bàn.
Tiền vệ cánh: Khu vực di chuyển và chơi bóng rộng rãi, được phân công đến các khu vực cánh của sân bóng để dẫn bóng lên cao và tạo cơ hội ghi bàn cho đồng đội bất cứ lúc nào.

Tiền đạo – Người lập công quyết định

Là vai trò chính và chìa khóa để tạo nên chiến thắng trong một đội bóng. Tiền đạo sẽ là nhân tố quan trọng nhất của các vị trí trong bóng đá để lập công và đem về chiến thắng cho cả đội. Vị trí này là nơi sản sinh ra những chân sút hàng đầu trong việc đi bóng, dứt điểm và ghi bàn một cách ấn tượng.

Dĩ nhiên nhiệm vụ chính của tiền đạo sẽ là ghi bàn lập công cho đội bóng vì họ là người chơi ở vị trí cao nhất trong đội hình, hoặc hỗ trợ đồng đội ghi bàn trong các tình huống đặc thù. Các biến thể từ tiền đạo bao gồm:

Tiền đạo cắm: Hay còn được gọi là trung phong, là người chơi cao nhất trong đội hình bóng đá tiêu chuẩn. Nắm giữ trách nhiệm quan trọng nhất là ghi bàn vào khung thành của đối thủ.
Tiền đạo lùi/hộ công: Chơi thấp hơn tiền đạo cắm nhưng cao hơn tiền vệ tấn công, hỗ trợ tiền đạo cắm trong việc đi bóng vượt qua đối thủ, kiến tạo và ghi bàn.
Tiền đạo cánh: Tiền đạo chơi ở khu vực cánh trong hầu hết thời gian trận đấu. Nhắm vào các khoảng trống để dẫn bóng lên cao và thu hút đối thủ theo kèm.
Số 9 ảo: Tiền đạo với lối chơi khác thường khi lùi sâu xuống hàng tiền vệ, thậm chí hậu vệ để đánh lừa đối thủ. Sau đó tận dụng khoảng trống để bứt tốc và ghi bàn một cách bất ngờ.

Những cái tên nổi tiếng ở các vị trí trong bóng đá

Mỗi vị trí khác nhau lại cần đến một hoặc nhiều kỹ năng chuyên biệt để đáp ứng đúng nhiệm vụ mà mình được giao. Một số ít những cầu thủ thậm chí đã đạt đến đỉnh cao khi chơi tại những vị trí đặc thù của mình. Họ đều là những viên ngọc quý của nền bóng đá thế giới và khai phóng lối chơi cho các vị trí trong bóng đá theo nhiều cách khác nhau.

Dưới đây là những cái tên của các cầu thủ đã trở thành huyền thoại trong chính vị trí mà mình thi đấu trong suốt sự nghiệp bóng đá. Mỗi người đều mang trong mình những kỹ năng và phẩm chất của một thiên tài về túc cầu. Để lại hàng loạt danh hiệu và cột mốc vĩ đại trong những năm tháng thi đấu đỉnh cao của mình.

Các thủ môn vĩ đại hàng đầu

Với vị trí thủ môn, chúng ta sẽ đánh giá từ những phẩm chất như phản xạ siêu hạng, khả năng phòng thủ tuyệt đối và thậm chí là biệt tài phản công bất ngờ.

Lev Yashin: Khả năng phản xạ và bay nhảy cản phá mọi cú dứt điểm của đối thủ. Cùng với nhãn quan chiến thuật và lãnh đạo hàng phòng ngự xuất sắc. Cho đến nay cầu thủ Liên Xô cũ vẫn là thủ môn duy nhất đạt danh hiệu Quả bóng vàng châu Âu.
Gianluigi Buffon: Cống hiến toàn bộ sự nghiệp đỉnh cao của mình tại câu lạc bộ Juventus. Chiến tích vô địch World Cup 2006 cùng vô số thành tích giữ sạch lưới khác khiến cho thủ môn người Ý được đánh giá là một trong những thủ thành xuất sắc nhất mọi thời đại.

Một vị trí đặc thù của các vị trí trong bóng đá như thủ môn cũng vẫn còn rất nhiều cái tên xuất sắc khác và đạt được nhiều thành tích trong lịch sử.

Những hậu vệ xuất chúng của thời đại

Tinh hoa của một hậu vệ nằm ở khả năng phòng ngự tuyệt đối của mình. So với các vị trí trong bóng đá khác thì hậu vệ cần đến sự chắc chắn nơi hàng thủ và là thủ lĩnh tinh thần cho cả đội.

Paolo Maldini: Hậu vệ cánh trái xuất sắc nhất mọi thời đại, dành toàn bộ sự nghiệp của mình tại AC Milan với hàng loạt chức vô địch quốc nội và châu Âu. Nổi tiếng với khả năng phòng thủ không thể cản phá và là nỗi ác mộng của vô số tiền đạo tài năng.
Javier Zanetti: Chủ nhân của chiếc áo số 4 được treo vĩnh viễn tại Inter Milan. Biệt danh “máy kéo” được gắn liền với khả năng tì đè không giới hạn và dâng cao tấn công liên tục của hậu vệ cánh phải người Argentina.
Roberto Carlos: Nổi tiếng với những cú sút phạt nã đại bác của mình vào lưới khung thành đối phương. Hậu vệ trái người Brazil cũng là một trong những hậu vệ ghi bàn nhiều nhất trong lịch sử bóng đá.

Đội hình tiền vệ toàn sao

Với nhiệm vụ không giới hạn về khuôn mẫu nào, việc lựa chọn những tiền vệ xuất sắc nhất lịch sử bóng đá là một thách thức lớn đối với các chuyên gia. Tuy nhiên cuối cùng tiêu chuẩn để thống nhất chính là khả năng kiến tạo, phòng ngự và ghi bàn tuyệt vời sẽ dành cho tiền vệ so với các vị trí trong bóng đá khác.

Andres Iniesta: Tiền vệ tấn công người Tây Ban Nha là một phần của lối chơi tiki taka khuynh đảo thế giới vào những năm 2009-2010. Anh là người duy nhất có pha lập công để những chú bò tót nâng cao danh hiệu World Cup 2010.
David Beckham: Đảm nhận vai trò tiền vệ cánh trái, cựu cầu thủ người Anh là một trong những chân sút phạt hàng đầu của thế giới. Anh đã dành được các danh hiệu cao quý của châu Âu trong màu áo Manchester United, Real Madrid và Paris Saint Germain.
Roy Keane: Cựu tiền vệ phòng ngự của Quỷ đỏ cũng được đưa vào ngôi đền huyền thoại của các tiền vệ xuất sắc nhất từ khả năng đánh chặn và tắc bóng hoàn hảo của ông trong thời kỳ thi đấu đỉnh cao.

>> Xem thêm: CDM trong bóng đá là gì? Chìa khóa của phòng ngự hoàn hảo

Các siêu sao tiền đạo tỏa sáng

Như một lẽ tất yếu, tiền đạo sẽ là vị trí quy tụ nhiều ngôi sao nhất so với tất cả các vị trí trong bóng đá. Họ đều là những người nắm giữ trọng trách ghi bàn để mang về chiến thắng quý giá cho đội bóng. Cũng như vực dậy hy vọng và tinh thần của cả đội khi ở trong tình thế tuyệt vọng nhất.

Cristiano Ronaldo: Cựu tiền đạo cắm của Real Madrid và cũng từng đóng vai trò tiền đạo cánh trái của Manchester United. Anh đang giữ kỷ lục về số bàn thắng có được trong sự nghiệp thi đấu chuyên nghiệp với tổng cộng hơn 800 bàn thắng.
Lionel Messi: Số 9 ảo huyền thoại của Barcelona thống trị cả một kỷ nguyên bóng đá châu Âu trong giai đoạn 2009-2012. Sức ảnh hưởng của hộ công người Argentina luôn được quan tâm trên toàn thế giới.
Pelé: Vua bóng đá vẫn luôn giữ vững vị thế của mình khi được vinh danh là GOAT – vĩ đại nhất mọi thời đại với 3 chức World Cup vào các năm 1958, 1962 và 1970. Hơn 1200 bàn thắng trong sự nghiệp là con số của cựu tiền đạo cắm người Brazil đã đạt được trong những năm tháng sự nghiệp vĩ đại của mình.

Tầm quan trọng khi nắm bắt các vị trí trong bóng đá

Một người xem bóng đá đơn thuần và người hiểu biết về bóng đá sẽ có những cảm nhận rất khác biệt khi thưởng thức các trận đấu của môn thể thao vua. Lí do là bởi người không có kiến thức về bóng đá sẽ cảm thấy khó hiểu về các pha phạm lỗi, đá phạt hay nhiều tình huống đặc thù.

Trong khi nếu hiểu rõ được luật về bóng đá 11 người và các vị trí trên sân một cách cơ bản, người xem có thể đánh giá phong độ của các cầu thủ dựa trên những gì họ thể hiện được. Đây cũng là một kỹ năng cần phải có đối với các nhà phân tích bóng đá chuyên sâu. Hoặc rõ ràng và quen thuộc nhất chính là các huấn luyện viên của đội bóng.

Hoặc chẳng cần phải là huấn luyện viên hoặc bất kỳ ai, việc nắm rõ các vị trí trong bóng đá sẽ giúp bạn hiểu bình luận viên đang nói gì trong trận đấu. Đồng thời cảm xúc trong các bàn thắng hoặc những pha bóng sẽ mãnh liệt hơn rất nhiều. Vậy nên hiểu rõ về các vị trí trong bóng đá cũng là một điều tốt cho khán giả theo dõi môn thể thao vua.

Khuyến nghị khi nghiên cứu về các vị trí trong bóng đá

Tìm hiểu vai trò, kỹ năng và sự phối hợp của từng vị trí trên sân. Giả định cách mà các vị trí sẽ tương tác với nhau như thế nào trong một trận đấu.
Tham khảo và xem thật nhiều những trận đấu bóng đá, nhất là các trận đấu ở những cấp độ hàng đầu thế giới như Ngoại Hạng Anh, Champions League và World Cup để tham khảo và quan sát cầu thủ thi đấu.
Nghiên cứu lịch sử bóng đá cùng các tài liệu chuyên môn về các vị trí được nhiều chuyên gia bóng đá soạn thảo và công bố.
Đọc các bài viết chuyên môn của những tờ báo về môn thể thao vua hàng đầu thế giới. Nắm bắt được tình hình bóng đá hiện tại và các cầu thủ siêu sao của từng thế hệ.
Tham gia một cộng đồng yêu thích bóng đá để có thể trò chuyện và thảo luận trong một môi trường với những người có chung đam mê, sở thích về các vị trí trong bóng đá.

Kết luận

Để nắm bắt chính xác về các vị trí trong bóng đá không hề khó một chút nào khi bạn có thể tìm kiếm về thông tin trên internet dễ dàng. Hoặc là đọc bài viết này để biết được sự hình thành và phát triển của từng vị trí của môn thể thao vua. Biết đến những huyền thoại bóng đá là ai và nổi tiếng trong vai trò của riêng mình như thế nào.