Có lẽ cho đến thời điểm hiện tại thì không có bất cứ người hâm mộ bóng đá nào là không biết về luật bóng đá 11 người. Với mục đích xuất bản đương nhiên là để sử dụng làm bộ luật thi đấu hoàn chỉnh trong môn thể thao vua. Tất cả các nền bóng đá trên toàn thế giới phải tuân thủ những quy định này. Ít nhất nếu các nền văn hóa đó thuộc thành viên của Liên đoàn bóng đá thế giới. Khán giả cũng cần nắm rõ luật để hiểu được một trận bóng diễn ra như thế nào. Cùng trang Socolive Tv tìm hiểu nhé!
Sự ra đời của luật bóng đá 11 người
Bộ luật bóng đá 11 người đã được phát triển ngay từ khi môn thể thao này đã được ra đời. Chính xác là vào thời điểm thế kỷ 19 ở Anh, với phiên bản luật bóng đá sơ khai nhất được hình thành.
Đương nhiên nó sẽ được sửa đổi liên tục để có thể phù hợp và nắm bắt xu hướng chơi bóng của thời đại. Đó chính là lý do tại sao luật bóng đá ngày xưa rất khác so với hiện tại.
Trong thời kỳ luật bóng đá được ra đời, không có quy định nào về sự thống nhất một bộ luật chung. Thay vào đó mỗi nền văn hóa, mỗi khu vực hoặc địa phương sẽ có các phiên bản luật bóng đá của riêng minh. Điều này nếu cứ tiếp tục được công nhận thì bóng đá sẽ không còn là một môn thể thao thống nhất và mang tính gắn kết.
Chính vì thế mà vào giữa thế kỷ 19, một số câu lạc bộ bóng đá có tiếng nói tại Anh đã cùng nhau hợp tác để ban hành một bộ luật chung. Sao cho tất cả đều có thể tiếp cận và chơi bóng đá với luật đó một cách dễ dàng và hiệu quả hơn. Tính thống nhất của luật bóng đá đã được đảm bảo và chính thức được FIFA công nhận.
Sự đón nhận và phổ biến luật bóng đá 11 người
Luật bóng đá 11 người là một trong số những bộ luật được đón nhận vô cùng tích cực ngay từ khi được giới thiệu và ra mắt. Luật bóng đá đã trở nên phổ biến và vô cùng rộng rãi ở khắp mọi vùng miền của nước Anh.
Người chơi bóng đá khi đó cảm thấy rằng việc áp dụng các quy tắc một cách chặt chẽ và thống nhất với nhau đem lại hiệu quả và tính hấp dẫn của trò chơi túc cầu này. Đồng thời còn giúp hai đội đối đầu hiểu ý nhau hơn và thi đấu một cách thoải mái để tạo nên sự công bằng.
Luật bóng đá được tạo ra cũng góp phần thành lập nên các giải đấu vô địch quốc gia đầu tiên của Anh. Đó là giải vô địch nước Anh – Football League, tiền thân của giải Hạng Nhất Anh vào năm 1888 và Cúp FA từ năm 1871. Hai giải đấu này vẫn còn đang tồn tại và được tổ chức mỗi năm đều đặn vô cùng hấp dẫn.
Quy tắc cơ bản của luật bóng đá 11 người
>> Xem thêm: CB trong bóng đá là gì – Sự toàn diện của vị trí trung vệ
Vậy thì tới thời điểm hiện tại, luật bóng đá 11 người cụ thể được ban hành và quy định như thế nào. Tiêu chuẩn đối với một trận đấu bóng đá chuyên nghiệp ở các cấp độ cao nhất sẽ là gì? Sau đây là các yếu tố được quy định trong luật bóng đá hoàn chỉnh mà cầu thủ, và cả khán giả đều phải nắm bắt một cách rõ ràng.
Những bộ luật này đã được thông qua và sử dụng liên tục trong lịch sử bóng đá hiện đại. Có một số những quy định bên lề bị lược bỏ hoặc thêm vào sẽ không được đề cập đến tại đây. Lí do là bởi chúng không liên quan đến các tình huống trong một trận đấu bóng đá chuyên nghiệp.
Đội hình, số lượng cầu thủ
Tiêu chuẩn của luật bóng đá 11 người hiện đại quy định mỗi đội bóng phải có 11 cầu thủ ở đội hình xuất phát. Trong đó phải có 1 thủ môn và các cầu thủ còn lại được phân bổ hợp lý, đủ số lượng ở các vị trí hậu vệ, tiền vệ, tiền đạo.
Trong khi trận đấu diễn ra hoặc sau giờ nghỉ giải lao, huấn luyện viên có thể thay thế các cầu thủ trên sân linh hoạt để đảm bảo chiến thuật. Trường hợp một cầu thủ rời sân vì thẻ đỏ thì sẽ không được thay thế bởi cầu thủ khác. Đội bóng sẽ phải tiếp tục trận đấu với 10 người trên sân.
Nếu số lượng cầu thủ của một đội bóng còn lại trên sân ít hơn 7 người, trận đấu sẽ kết thúc ngay lập tức và phần thắng nghiêng về đội bóng của đối thủ.
Trang bị, công cụ và khu vực thi đấu
Quả bóng được sử dụng trong một trận bóng đá chuyên nghiệp bắt buộc phải có thiết kế hình cầu, được làm bằng da hoặc các chất liệu tương đương có khả năng đàn hồi tốt. Cân nhắc tiêu chuẩn cho một quả bóng đá chuyên nghiệp từ 410-450g.
Kích thước sân bóng cần đáp ứng điều kiện với chiều dài từ 100-110m và chiều rộng từ 64-75m. Đa số các sân bóng của các đội bóng chung giải đấu thường có chung kích thước. Mục đích là để tất cả các cầu thủ đều làm quen được với mặt sân và thi đấu trong trạng thái ổn định nhất.
Các cầu thủ khi thi đấu phải mang giày thi đấu theo đúng quy định của luật bóng đá 11 người, giày có tính chất bảo vệ tốt và có đinh hoặc xương gai ở đế, nhằm tăng độ bám và tính đàn hồi khi di chuyển trên sân và thực hiện đá bóng.
Cầu thủ thuộc câu lạc bộ nào phải mặc quần áo thi đấu đại diện của câu lạc bộ đó. Thủ môn có áo màu khác với mọi cầu thủ khác trên sân. Quy định về áo đấu sân nhà và sân khách sẽ phụ thuộc vào từng sân thi đấu của các đội bóng.
Thời gian trận đấu
Một trận đấu bóng đá chuyên nghiệp của luật bóng đá 11 người được chia ra thành hai hiệp. Mỗi hiệp bao gồm 45 phút thi đấu chính thức và thời gian bù giờ. Thời gian bù giờ được tính bằng khoảng thời gian khi bóng bay ra khỏi sân và quay trở lại, khi trọng tài dừng trận đấu để xử phạt và theo dõi các tình huống bóng hoặc khi các cầu thủ ăn mừng bàn thắng hay có tranh cãi.
Đội bóng ghi bàn vào khung thành đối phương hợp lệ và không phạm luật sẽ được tính 1 điểm. Khi thời gian thi đấu kết thúc, đội bóng nào có được nhiều điểm hơn sẽ là đội chiến thắng.
Nếu sau 90 phút thi đấu chính thức của hai hiệp đấu mà tỉ số hai đội vẫn hòa, hai đội sẽ bước vào 2 hiệp phụ hoặc hai đội chia đôi số điểm tùy theo tính chất của trận đấu và giải đấu. Hai hiệp phụ có thời gian thi đấu 15 phút cho mỗi hiệp, tổng cộng có 30 phút hiệp phụ.
Nếu trận đấu vẫn có kết quả hòa sau hai hiệp phụ, hai đội bóng sẽ bước vào loạt sút luân lưu để quyết định đội chiến thắng. Các loạt sút được thực hiện ở khoảng cách 11m so với khung thành. Năm cú sút đầu tiên của cả hai đội là số lượng tiêu chuẩn, từ cú sút thứ 6 trở đi sẽ là những cú sút loại trực tiếp.
Các quy tắc chơi bóng
>> Xem thêm: ST trong bóng đá là gì? Những tay săn bàn hàng đầu thế giới
Khi bắt đầu trận đấu, cầu thủ giữ bóng phải chuyền cho đồng đội bởi nếu chạm bóng hai lần sẽ bị tính là phạm luật bóng đá 11 người và nhận thẻ đỏ trực tiếp phải rời sân.
Cầu thủ trên sân bóng chỉ được chơi bóng chủ yếu bằng chân và đầu cùng các bộ phận khác ngoại trừ bàn tay và cánh tay. Riêng thủ môn được sử dụng tay và bắt bóng ở phạm vi bên trong vòng cấm.
Cú sút phạt góc được một cầu thủ của đội tấn công thực hiện khi cầu thủ của đội bóng thủ đưa bóng đi hết đường biên ngang phía sau khung thành của đội phòng thủ đó.
Nếu một cầu thủ đội A bị cầu thủ đội B phạm lỗi ở bất kỳ vị trí nào trên sân bóng, các cầu thủ đội A sẽ được hưởng một quả đá phạt trực tiếp ở vị trí cầu thủ đội B đã phạm lỗi.
Đặc biệt khi cầu thủ đội phòng thủ phạm lỗi với cầu thủ đội tấn công trong vòng cấm của đội phòng thủ, trọng tài sẽ thổi còi báo hiệu cú đá phạt đền ở chấm 11m cho đội tấn công.
Phạm lỗi và phạt thẻ
Trọng tài bắt chính là người kiểm soát trận đấu và ra quyết định về việc xử phạt. Trọng tài này sẽ di chuyển liên tục trong sân bóng để theo dõi các cầu thủ thi đấu. Bên cạnh đó còn có trọng tài biên, trọng tài video và trợ lý trọng tài cùng hỗ trợ trọng tài chính theo dõi toàn bộ các tình huống diễn ra trong trận đấu.
Khi một cầu thủ tấn công đứng sau ít hơn 2 cầu thủ của đội phòng thủ, nếu cầu thủ tấn công nhận bóng ở vị trí đó và ghi bàn, sẽ bị tính là việt vị. Trọng tài biên sẽ phất cờ để thông báo tình huống việt vị và bàn thắng không được công nhận.
Các tình huống phạm lỗi và sự cố trên sân sẽ được giải quyết bằng thẻ phạt đến từ trọng tài chính, bao gồm thẻ vàng và thẻ đỏ cho từng mức độ vi phạm luật bóng đá 11 người khác nhau, Với thẻ vàng là cảnh cáo và thẻ đỏ buộc cầu thủ rời sân. Khi một cầu thủ bị hai thẻ vàng cũng sẽ được tính là 1 thẻ đỏ và bị đuổi khỏi sân.
Sự thay đổi và phát triển của luật bóng đá 11 người
Ở mỗi thời kỳ của bóng đá thế giới lại có một sự nhìn nhận và phát triển lối chơi cải tiến hơn. Nhằm để đảm bảo được tính công bằng và sự phù hợp cho các trận bóng chuyên nghiệp được diễn ra, FIFA đã thay đổi từng chi tiết của luật bóng đá suốt hàng thế kỷ để chúng được cải tiến liên tục.
Cho đến nay, luật bóng đá tiêu chuẩn FIFA có thể nói là rất khác so với thời kỳ đầu tiên. Tuy nhiên những sự thay đổi là vô cùng hợp lý để phù hợp với tiêu chuẩn bóng đá của từng thời đại. Đồng thời tạo nên sân chơi cạnh tranh kịch tính của môn thể thao vua hấp dẫn toàn cầu. Dưới đây là rất nhiều thay đổi đáng kể và nổi bật trong lịch sử phát triển luật bóng đá 11 người.
Những thay đổi quan trọng
- Quy định về đá phạt: Quy định về đá phạt là khá non trẻ khi bóng đá thời kỳ sơ khai thường không đề cập đến vấn đề này. Nếu bóng bay ra khỏi sân thì chỉ cần ném lại và tiếp tục trận đấu. Không có bất cứ luật đá phạt góc, phạt đền hay phạt trực tiếp nào cả.
- Phạt thẻ cầu thủ: Luật thẻ phạt cũng mới chỉ được áp dụng khi ra đời vào những năm 1970 và từ đó trở thành những quy định quan trọng bậc nhất trong bóng đá. Trong khi trước đây nếu muốn cảnh cáo và phạt cầu thủ thì trọng tài phải tạm dừng trận đấu và nhắc nhở riêng cầu thủ đó.
- Cách tính điểm: Trước đây ở mọi cấp độ và các giải đấu, đội thắng một trận đấu sẽ được cộng 2 điểm, hòa là 1 điểm và thua thì không có điểm. Tuy nhiên số điểm các trận thắng đã được nâng lên thành 3 điểm để giúp các đội bóng có thêm tinh thần và lí do để chiến thắng cao hơn.
- Công nghệ VAR: Là công nghệ áp dụng trong luật bóng đá 11 người mới nhất. Với tên gọi khác là công nghệ video trọng tài, VAR có thể nhận biết các tình huống bóng và quyết định xem hình phạt của trọng tài có chính xác hay không. VAR đã cải thiện rất nhiều các tranh cãi xung quanh mâu thuẫn của cầu thủ và trọng tài.
Tác động và phản ứng của sự đổi mới
Với những sự thay đổi của luật bóng đá 11 người xuyên suốt lịch sử, các ý kiến của giới bóng đá và khán giả liên tục xuất hiện là chuyện hiển nhiên. Một số thì ủng hộ và cho rằng các thay đổi là cần thiết để tăng tính cạnh tranh và công bằng. Nhưng số còn lại cũng phản đối không kém với nhận định các thay đổi sẽ làm bóng đá mất đi giá trị truyền thống của nó.
- Ý kiến tích cực: Cải thiện tính công bằng của các trận đấu, giúp trọng tài có được những quyết định đúng đắn trên sân cỏ. Cải thiện mức độ chuyên nghiệp của các trận cầu đỉnh cao cấp độ thế giới. Luật lệ chặt chẽ cũng giúp các tình huống trở nên dễ hiểu cho cả cầu thủ và khán giả theo dõi trận đấu.
- Ý kiến phản đối: Cho rằng những luật lệ mới làm phá vỡ giá trị truyền thống của bóng đá. Khiến cho các trận đấu trở nên rắc rối và mất đi sự công bằng vốn có. Các quyết định của trọng tài cũng sẽ gây tranh cãi lớn với một kỳ vọng và sức ép cao hơn khi có các công nghệ hiện đại, đặc biệt là công nghệ VAR đã được đề cập đến từ trước đó.
Ảnh hưởng của luật bóng đá 11 người
Mặc dù có những ý kiến trái chiều xuyên suốt lịch sử phát triển và thay đổi điều luật, luật bóng đá 11 người vẫn là một yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự hấp dẫn và chứng minh giá trị của bóng đá đến với mọi khán giả trên toàn thế giới.
Những trận đấu kịch tính trong lịch sử nếu không có những quyết định phạt thẻ, phạt đền hay bước vào chấm luân lưu thì đã có thể không hấp dẫn và để lại nhiều kỷ niệm cho người hâm mộ. Cùng với lịch sử phát triển của câu lạc bộ và mang đến những cái tên huyền thoại khắc sâu trong ngôi đền của bóng đá thế giới.
Kết luận
Luật bóng đá 11 người mang lại nhiều hiệu ứng từ tích cực đến tiêu cực và tác động mạnh mẽ đến nền túc cầu thế giới trong suốt hàng thế kỷ tồn tại. Nếu bạn chưa từng xem bóng đá hoặc không nắm bắt hoàn toàn về luật bóng đá hiện tại, hãy tham khảo và bổ sung cho mình kiến thức để thưởng thức các trận cầu đỉnh cao trên thế giới.
